Gagauz Dilinin Sintaksisi
Gagauz Dilinin Sintaksisi
Dil Teoriyası
Sintaksis deniler gramatikanın o bülümünä, angısında üürenier:
- Lafbirleşmeleri,
- Sadä hem katlı cümlelär,
- Cümlelerin biri-birinä baalaşması,
- Cümlelär doorudan hem kıynaş sözlän,
- Punktuațiya kuralları
Gagauz dilinin sintaksisi, nicä dä bütünnä gramatikası, ayırıler başka Türk dillerindän, neçinki gagauz dili diildir Türk dillerin bir dialekti, ama o kendibaşına bir dildir, angısının var kendi gramatika özellikleri hem kanunnarı.
Gagauz dilinin cümlelerindä söz dizimi diildir ölä çetin, nicä başka türk dillerindä. Gagauzların dilindä söz dizimi taa bol, taa serbest. Gagauz dilindä predikat var nicä bulunsun cümlenin bitkisindä, orta erindä yada başlantısında.
Gagauzların literatura dilindä var nicä görüp-okumaa uzun sadä cümleleri, türlü katlı dallı hem dalsız cümleleri, cümleleri doorudan sözlän hem türlü laf çevirtmelerinnän. Bu gösterer, ani gagauz dilinin gramatika kanunları uygun, ani o var nicä ilerlensin da hertaraftan zengin olsun.
Gagauzların bilinir aydınnadıcısı M. Çakir Viața Basarabiyei dergisindä 1934-üncü yılda, 5-inci nomerindä açıkleer, ani gagauz dili yakın türk dilinä. Bir taraftan, öbür taraftan, o ayırıler Türkiyanın Türkçesindän.
O yazer Gagauzların lafetmäk dili Türk diliydir, benzeer osmannı türk dilinä, ama gagauzlar bilmeerlär osmannı Türklerin literaturasını hem yazılarını,... zerä osmannılar çok laf, çok söz almışlar Farsilerdän hem Arablardan.
Onuştan, sintaksisi üürenärkän, lääzım denemää, seçmää gagauz cümlelerin farklıını.
- Söz dizimi: Cümledä lafların sırası, baalantısı
- Fark: Ayırılması
- Farsi dili: pers dili
- Sintaksistä ne üüreniler?
- Neçin Gagauz dilini var nicä saymaa, ani o kendibaşına bir Türk diliydir?
- İnandırın.
- Neylän ayırıler gagauz dili başka Türk dillerindän?
- Gagauz cümlelerin söz dizimi nicäydir?
- M.Çakir ne hem neredä yazmış gagauz dilinin özellii için?
Yazıcı
diiştirİ.İ.Babaloglu, N.İ.Babaoglu, K.K.Vasiloglu, Gagauz Dili hem literatura, 8 Klas, s.20-21