Gagauz Yeri: Revizyonlar arasındaki fark

İçerik silindi İçerik eklendi
K Robot: Changing Category:Geografiya
Todur (konuşmaa | yardımnar)
Değişiklik özeti yok
1. liniya:
{| cellpadding="4" align="left" style="width: 20em; font-size: 95%; float:right"
[[Image:Wappen_Gagausien_01_01.png|thumb|right|265px|Gagauz Respublikasın bayraa]]
|+ style="margin-left: inherit; font-size: medium;" |'''Unitate teritorială autonomă Găgăuzia ([[Romın dili|romınca]])'''<br >'''Avtonom Territorial Bölümlüü Gagauz Eri''' <br /> '''([[Gagauz dili|gagauzça]])'''<br >'''Автономное территориальное образование Гагаузия'''([[Rus dili|rusça]])'''
 
|-
| align="center" |
<font size="+1">
</font><br>
<hr align=center size=4 width=100%>
| align="center" colspan="2" |
<hr align=center size=4 width=100%>
[[Image:Flag of Gagauzia.svg|200px]]<br>
[[Gagauz Yerin bayraa|Gagauz Yerin bayraa]]
<hr align=center size=4 width=75%>
Baş kasaba: [[Komrat|Komrat]]<br>
Topraa: 1,83 mii km² <br>
İnsannar: 157.200 (2004) <br>
[[ATB Gagauz Yeri başkanı|ATB Gagauz Yeri başkanı]]: [[Mihail Formuzal|Mihail Formuzal]] <br>
<hr align=center size=4 width=75%>
<p>
|}
'''Gagauz Yeri''' - [[Gagauz halkı|gagauzlar]]ın sık (kompakt) formada yaşadıkları geografik bölge.
 
Üülen Bessarabiyada yerleşir hem [[Bucak|Bucak]] topraan büük bir kısmını içersinä alêr.
XVIII-XIX asırlarda gagauz halkının büük payı toplu olarak Balkannardan geläräk Rusiya İmperiyasının Osmannı İmperiyasınnan kazandıı. Bucak topraana saabilendi hem bölä peydalandı Gagauz Yeri.

Gagauz Yerinin eski insannarı - übür türk halkı nogaylar zamanna göç ettilär Dobruca hem başka regionnara.1918-ci yılda Gagauz Yeri bütün Bucak hem [[Bessarabiya|Bessarabiya]]lan birleştirildi Büük Rumıniya Padişaalıına.
 
1918-ci yılda Gagauz Yeri bütün Bucak hem [[Bessarabiya|Bessarabiya]]lan birleştirildi Büük Rumıniya Padişaalıına.
1940 yılında [[Sovet Soțialist Respublikaları Birlii|Sovet Soțialist Respublikaları Birlii]] verdi bir ultimatum Rumıniyaya ani geeri istedi Prut hem Nistru arasındaki topraaları, o sıradan Gagauz Yerini.
 
Ama 1941 yılında Rumıniya enidän armatasını gönderdi Bessarabiya hem Bucaa. 1944-cü yılda Rumıniya kaybettiynän cenki Germaniya blokulan barabar, Gagauz Yeri hem bütün Bessarabiya girdi SSRB kuvetinä.
Ama 1941 yılında [[Rumıniya|Rumıniya]] enidän armatasını gönderdi Bessarabiya hem Bucaa. 1944-cü yılda Rumıniya kaybettiynän cenki [[Germaniya|Germaniya]] blokulan barabar, Gagauz Yeri hem bütün Bessarabiya girdi Sovet Soțialist Respublikaları Birlii kuvetinä.
İkinci Dünnä Cenkindän sora Sovet Soțialist Respublikları Birliin Moldaviya SSR (büün büük payı [[Avtonom Territorial Bölümlüü Gagauz Yeri|Avtonom Territorial Bölümlüü Gagauz Yeri]]) hem [[Ukraina|Ukraina]] SSR-in [[Odessa|Odessa]] bölgesinin arasında paylaşıldı ([[Bolgrad|Bolgrad]],[[Reni|Reni]] h.b. dolaylar).
 
İkinci Dünnä Cenkindän sora Sovet Soțialist Respublikları Birliin Moldaviya SSR (büün büük payı [[Avtonom Territorial Bölümlüü Gagauz Yeri|Avtonom Territorial Bölümlüü Gagauz Yeri]]) hem [[Ukraina|Ukraina]] Sovet Soțialist Respublikları Birliinin [[Odessa|Odessa]] bölgesinin arasında paylaşıldı ([[Bolgrad|Bolgrad]],[[Reni|Reni]] h.b. dolaylar).
 
1991 yılında Moldaviya hem Ukrainanın Odessa bölgesi arasında administrativ sınırlar dönüştü devletlerarası granițaya. Bölä, istoriyalık Gagauz Yeri büün pay alêr iki suveren devlet - [[Respublika Moldova|Republika Moldova]] hem Ukraina topraaları içindä.
 
'''Gagauziya''' eki '''Gagauz Yeri''' [[Respublika Moldova|Respublika Moldovanın]] üülen-günbatısında avtonom bölge angısında yaşêêr [[Gagauz halkı|gagauz halkı]].
[[Category:Gagauz Yeri]]
 
=== İstoriya ===
 
Dekabri 1990-cı yılda ''Gagauz Halkı'' akıntısı yarattı rayonlarda [[Komrat dolayı|Komrat dolayı]], [[Çadır dolayı|Çadır dolayı]] hem [[Valkaneş dolayı|Valkaneş dolayı]] [[SSR Moldaviya|SSR Moldaviyanın]] kendibaşına [[Gagauz Respublikası|Gagauz Respublikası]].
[[Image:Coat of arms of Gagauzia.svg|thumb|right|205px|Gagauz gerbi]]
[[Image:Gagauzia map.png|thumb|right|265px|Gagauz yeri]]
[[Image:Gagauzja.png|thumb|right|265px|Gagauz yeri]]
 
1991-ci yılın ilkyazında iki gagauz [[Konstantin Tauşancı|Konstantin Tauşancı]] hem [[Leodnid Dobrov|Leonid Dobrov]] gagauzların avtonomiyasınnan ilgili olarak ortaya hiç beklenmeyän bir Proekt koydular – “Moldova içindä Gagauz Yeri - Gagauziya avtonom-teritorial kuruluşun proektı”.
 
Üçbuçuk yıldan sora 1994-cü yıl dekabri ayında [[Moldova Agrar Partiyası|Moldova Agrar Partiyası]] kontrolu altındaki [[Kişinöv|Kişinöv]] parlamenti, tanıdı gagauzların territorial avtonomiyasını. 1994-cü yılın Dekabri ayın 23-dä, Moldova Parlamenti kabletti “Gagauziya (Gagauz Eri) özel hak statusu için” Kanonu. Bu kanona görä kuruldu Gagauziya hem tanındı gagauzların avtonomiya hakları. 1995 yılında oldu bir referendum iyni avtonom regionun sınırların belirlemää deyni.
 
=== Geografiya ===
 
Avtonom bölümlüün topraa 1.830 km²-dir. Region bölüner 3 administrativ dolaya: [[Komrat_dolayı|Komrat dolayı]], [[Çadır_dolayı|Çadır dolayı]] hem [[Valkaneş_dolayı|Valkaneş dolayı]].
 
=== Demografiya ===
 
2004-cü yıl insan sayımına görä, regionda yaşêêr 155.587 insan (gagauzlar 82,6%, romın/moldovannar 4,6%, ukrainner 3,0%, ruslar 3,7%, bulgarlar 5,1%, başka milletlär 1%). Bölgenin administrativ țentri [[Komrat|Komrat]] kasabası (25 bin insan). Ofițial diller - gagauzça, moldovanca ([[Romın dili|romınca]]) hem [[Rus dili|rusça]].
 
=== Ekonomika ===
 
Gagauziya ekonomikasın temelindä durêr çiftçilik (agrikultura), şarapçılık hem hayvancılık.
 
=== Politika ===
 
Halk Topluşu - Avtonom Territorial Bölümlüü Gagauz Yerin kanonverici (legislativ) organı. Halk Topluşuna girer 35 deputat, angısıları seçiler 4 yıl için.
Avtonom Territorial Bölümlüü Gagauz Yerin ürütmäk organı Bakannık Komiteti (rusça übür adılan İspolkom).
2007-ci yılın yanvar ayın 12-dä GHT (Gagauziya Halk Topluşu) toplantısında Gagauziya Başkanı Mihail Makaroviç Formuzal teklif etti Gagauziyanın Bakannık Komiteti (İspolkomu) azaların kandidaturalarını. GHT onnarı kabletti oy birliinnän.
 
=== Erleşmäk erleri ===
 
Gagauziyada bulunêr 32 erleşmäk eri: 1 munițipiu ([[Komrat|Komrat]]), 2 kasaba ([[Çadır|Çadır]] hem [[Valkaneş|Valkaneş]]), hem 29 küü, angısından 1 küü bulunêr Komratın yurisdikţiyası altında.
 
=== Kommunalar ===
* [[Avdarma|Avdarma]]
* [[Baurçu|Baurçu]]
* [[Beşalma|Beşalma]]
* [[Beşgöz|Beşgöz]]
* [[Bucak (küü)|Bucak]]
* [[Coltay|Coltay]]
* [[Parapontika|Parapontika]]
* [[Haydar|Haydar]]
* [[Kırbaali|Kırbaali]]
* [[Kazayak|Kazayak]]
* [[Kiriyet|Kiriyet]]
* [[Başküü|Başküü]]
* [[Çok Maydan|Çok Maydan]]
* [[Çöşmäküü|Cöşmäküü]]
* [[Köseli Rus|Köseli Rus]]
* [[Kongazçık Yukarkı | Kongazçık Yukarkı]], angısına girer [[Kongazçık Yukarkı|Kongazçık Yukarkı]], [[Kongazçık Yukarkı Aşaaki|Kongazçık Aşaaki]] hem [[Duduleşt|Duduleşt]]
* [[Kıpçak|Kıpçak]]
* [[Kırlannar|Kırlannar]]
* [[Dezgincä|Dezgincä]]
* [[Tülüküü|Tülüküü]], angısına girer [[Tülüküü|Tülüküü]], [[Eni Tülüküü|Eni Tülüküü]] hem demir yolu st. [[Etuliya|Etuliya]]
* [[Svetlıy|Svetlıy]]
* [[Tomay|Tomay]]
<br clear=all />
{| id="toc" style="margin: 0 2em 0 2em;"
|-
| [[Image:Flag of Gagauzia.svg|70px|Gagauz Yeri]]
! width="100%" bgcolor="#AFD6FF" style="text-align: center;" | '''[[Avtonom Territorial Bölümlüü Gagauz Yeri|ATB Gagauz Yerinin]] [[Kasaba|kasaba]] hem [[Küü|küüleri]]'''
| [[Image:Flag of Gagauzia.svg|70px|Gagauz Yeri]]
|- valign="top"
! colspan="1" | [[Kasaba|kasabalar]]:
| colspan="3" align="center" |
[[Çadır|Çadır]] &bull; [[Komrat|Komrat]] &bull; [[Kongaz|Kongaz]] &bull; [[Valkaneş|Valkaneş]]
<br />
|- valign="top"
! colspan="1" | [[Küü|küüler]]:
| colspan="3" align="center" |
[[Avdarma|Avdarma]] &bull;
[[Başküü|Başküü]] &bull;
[[Baurçu|Baurçu]] &bull;
[[Beşalma|Beşalma]] &bull;
[[Beşgöz|Beşgöz]] &bull;
[[Bucak (küü)|Bucak]] &bull;
[[Coltay|Coltay]] &bull;
[[Çok Maydan|Çok Maydan]] &bull;
[[Çöşmäküü|Çöşmäküü]] &bull;
[[Dezgincä|Dezgincä]] &bull;
[[Haydar|Haydar]] &bull;
[[Kazayak|Kazayak]] &bull;
[[Kıpçak|Kıpçak]] &bull;
[[Kırbaali|Kırbaali]] &bull;
[[Kırlannar|Kırlannar]] &bull;
[[Kiriyet|Kiriyet]] &bull;
[[Kongazçık Yukarkı | Kongazçık Yukarkı]] &bull;
[[Köseli Rus|Köseli Rus]] &bull;
[[Parapontika|Parapontika]] &bull;
[[Svetlıy|Svetlıy]] &bull;
[[Tomay|Tomay]] &bull;
[[Tülüküü|Tülüküü]]
<br />
|}
 
<br clear=all>
<center>
{| id="toc" style="margin: 0 2em 0 2em;"
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" | <div style="float:left;width:50px;">&nbsp;</div> [[Türk devletleri]] hem [[avtonom türk devletleri]]
|
|-
| align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2" | '''Türk devletleri:''' [[Image:Flag of Azerbaijan.svg|50px| Azərbaycan bayrağı]] [[Azerbaycan|Azerbaycan]] • [[Image:Flag of Kazakhstan.svg|50px|Qazaxıstan bayrağı]] [[Kazahstan|Kazahstan]] • [[Image:Flag of Kyrgyzstan.svg|42px|Qırğızıstan bayrağı]] [[Kırgızstan|Kırgızstan]] • [[Image:Flag of the Turkish Republic of Northern Cyprus.svg|43px|Kipr Türk bayrağı]] [[Respublika Poyraz Kipr Türk|Respublika Poyraz Kipr Türk]] •<br> [[Image:Flag of Uzbekistan.svg|50px|Özbəkistan bayrağı]] [[Özbekistan|Özbekistan]] • [[Image:Flag_of_Turkey.svg|40px|Türk bayrağı]] [[Türkiyä|Türkiyä]] • [[Image:Flag of Turkmenistan.svg|39px|Türkmənistan bayrağı]] [[Türkmenistan|Türkmenistan]]
|-
|align="center" style="font-size: 90%;" colspan="2"|
'''Avtonom türk devletleri:''' [[Altay|Altay]] | [[Bayan-Olgey|Bayan-Olgey]] | [[Başkiriya|Başkiriya]] | [[Çuvaşiya|Çuvaşiya]] | [[Dagestan|Dagestan]] | [[Günduusu Türküstan|Günduusu Türküstan]] | [[Taymır|Taymır]] | [[Avtonom Territorial Bölümlüü Gagauz Yeri|Gagauz Yeri]] | [[Hakasiya|Hakasiya]] | [[Karakalpakiya|Karakalpakiya]] | [[Kabardino-Balkariya|Kabardino-Balkariya]] | [[Karaçaevo-Çerkesiya|Karaçaevo-Çerkesiya]] | [[Krım|Krım]] | [[Avtonom Respublika Nahçıvan|Nahçıvan]] | [[Tatarstan|Tatarstan]] | [[Tuva|Tuva]] | [[Saha|Saha]]
|}
 
&middot;
 
 
 
[[Category:Wp/gag]]
[[Category:Astronomi]]
[[Category:Diller]]
[[Category:Saalık]]
[[Category:Kultura]]
[[Category:Savaşlar]]
[[Category:Resimciler]]
[[Category:Prava]]
[[Category:Kişiler]]
[[Category:Tabiet]]
[[Category:Arhitektura]]
[[Category:Baş kasabalar]]
[[Category:Hayvanlar]]
[[Category:Tehnik]]
[[Category:Küüler]]
[[Category:Kasabalar]]
[[Category:İncener]]
[[Category:Kalendar]]
[[Category:Ev]]
[[Category:Arhiv]]
[[Category:Teatru]]
[[Category:Yaşamak]]
[[Category:Pravitelstva]]
[[Category:Ayle]]
[[Category:Yıldızlar]]
[[Category:Sotsiologi]]
[[Category:Sözlükler]]
[[Category:Alfavit]]
[[Category:Arheologi]]
[[Category:Prezientler]]
[[Category:Fizika]]
[[Category:Ekincilik]]
[[Category:Geografiya]]
[[Category:İstoriya]]
[[Category:Milli yortular]]
[[Category:Literatura]]
[[Category:Türk dilleri]]
[[Category:Kino]]
[[Category:Gagauz halkı]]
[[Category:Gagauzca]]
[[Category:Gagauz Yeri]]
[[Category:Gagauz biografiyaları]]
[[Category:Gagauz literaturası]]
[[Category:Gagauz istoriyası]]
[[Category:Din]]
[[Category:Devletler]]
[[Category:Karikatura]]
[[Category:Senat]]
[[Category:Muze]]
[[Category:Zanaat]]
[[Category:Muzika]]
[[Category:Algebra]]
 
 
[[af:Gagausië]]
[[az:Qaqauziya]]
[[be:Гагаузія]]
[[bg:Гагаузия]]
[[ca:Gagaúsia]]
[[cs:Gagauzsko]]
[[cv:Гагаузи]]
[[de:Gagausien]]
[[el:Γκαγκαουζία]]
[[en:Gagauzia]]
[[es:Gagauzia]]
[[et:Gagauusia]]
[[fi:Gagauzia]]
[[fr:Gagaouzie]]
[[he:גגאוזיה]]
[[hr:Gagauzija]]
[[hsb:Gagauska]]
[[hu:Gagauzia]]
[[id:Gagauzia]]
[[it:Gagauzia]]
[[ja:ガガウズ自治区]]
[[ka:გაგაუზია]]
[[kk:Гәгәузия]]
[[ko:가가우지아]]
[[lt:Gagaūzija]]
[[mk:Гагаузија]]
[[nl:Gagaoezië]]
[[nn:Gagauzia]]
[[oc:Gagauzia]]
[[os:Гагаузи]]
[[pl:Gagauzja]]
[[pt:Gagaúzia]]
[[ro:Găgăuzia]]
[[ru:Гагаузия]]
[[sh:Gagauzija]]
[[sk:Gagauzsko]]
[[sq:U.T.A. Gagauzia]]
[[sr:Гагаузија]]
[[sv:Gagauzien]]
[[szl:Gagauzyjo]]
[[tr:Gagavuzya]]
[[uk:Гагаузія]]
[[vi:Gagauzia]]
[[zh:加告茲自治區]]