Gagauz alfaviti: Revizyonlar arasındaki fark

İçerik silindi İçerik eklendi
K Robot: Changing Category:Gagauz Yeri
Todur (konuşmaa | yardımnar)
Değişiklik özeti yok
1. liniya:
XX asırın evellärindän ileri '''[[Gagauz dili|gagauz dili]]''' diildi bir yazılı dil. Aazdan tekstleri (en çok din için) yazmaa kullanılêrdi urum (grek) alfaviti. [[XIX asr|XIX asr]]ınasrın bitkiylerindä aaraştırmacı V.A.Moşkov tiparladı gagauzça tekstler toplusun Bilimner Akademiyasın türkologiya alfavitindä. Bu alfavitin temelindä durêrdi [[Kiril alfaviti|kirillița]] hem orada bulunêrdi bukvalar: '''{{Unicode|а, б, в, г, д, е, ж, з, j, i, к, л, м, н, о, п, р, с, т, у, ф, х, ц, ч, ш, ы, џ, ӡ, l, h, ā, ē, ī, ō, ӯ}}, <span style="font-family: 'Arial Unicode MS';">ы̄</span>, {{Unicode|ö, ȫ, ÿ, ä, ǟ}}'''.
 
1909 - 1912 yıılarda üüredici [[Mihail Çakir|Mihail Çakir]] gagauz dilinä çevirdi bir kaç din kiyatlarını. O kullandı alfaviti angısı pek aaz seçilerdi [[Kiril alfaviti|rus alfaviti]]nnän. Bu yazıda pay almadı '''щ''' bukvası, hem oraya erleştirdi eni digrafları '''дж, i, аа, ее, оо, ии, ыы, юю'''. 1932—1938 yıllarda M.Çakir tiparladı gagauz dilindä taa iki kiyat, angılarında bu kerä kullandı romın temelli latin alfaviti. Eni alfavitin içersindä bulunêrdi bukvalar '''{{Unicode|a, â, ă, b, c, d, e, f, g, h, i, î, j, l, m, n, o, p, r, s, ş, t, ţ, u, v, ƶ}}''', hem di-, tri- hem tetragraflar: '''{{Unicode|aa, ââ, ee, ea, eaea, ii, ia, îa, ăă, io, ioio, iu, iuiu, oo, uu, ce, cea, ci, cia, cio, ciu, dj}}'''.
 
[[1957|1957]] уılında [[SSR Moldova|SSR Moldova]] Üüsek Soveti verdi ukaz angisinä görä yaratıldı kiril temelli gagauz alfaviti. Bu alvafittä pay aldı rus alfavitin bütün bukvaları hem digraflar '''аь, оь, уь'''. Ama digrafların kullanılması yazıda çıkardı bir takım raatsızlıklar onuştan onnarın erinä erleştirildi bukvalar '''{{Unicode|ä, ö, ÿ}}'''. 1970-ci yıllarda gagauz alvafitinä kondu bukva '''{{Unicode|ӂ}}'''.
 
Bölä gagauz alfaviti kabletti aşaadaki formanı:
90. liniya:
|}
 
2007-ci yıl iyül ayın 28-dä Gagauziyanın baş kasabasında Komratta[[Komrat|Komrat]]ta “Ofiţial gagauz yazısının 50-ci yıldönümü” yortusu bakıldı. Bu yortu çerçevesindä iki büük meropriyatiye oldu: “Ana dili – gagauz kulturası” Halklararası festivali; Ofiţial gagauz yazısının 50-ci yıldönümünä baaşlanan “Halkın en paalı zenginnii – onun ana dili, angısında o yzêr, lafeder, düşüner” adlı Halklararası konferenţiya.
 
İlktän, Gagauziya İspolkomu uurunda birär tanıtım oyunu gösterip, festivalä katılan ansamblilär Komratın Lenin sokaandan paradlan geçtilär. Sorada Komradın Kultura Binasının önündä bir büük horu yaptılar.
 
Festivalin açılışında Gagauziya Başkanı [[Mihail Formuzal|Mihail Formuzal]] hem Moldovadan,[[Respublika TürkiyedänMoldova|Moldova]]dan, Biyaz[[Türkiyä|Türkiyä]]dän Rusiyadan[[Belarus|Belarus]]dan musaafirlär festivalä katılannara kutlama sözlerinnän danıştılar. Sora da konţert başladı. [[Gagauz televideniyası|Gagauziya Radio Televideniyası]] konţert cannı efirdä verdi.
 
== Literatura ==
 
* Мошков В. А. Гагаузские тексты, издание Известия Общества археологии, истории и этнографии, Казань, 1895—1896, том XIII, вып. II
* Правила орфографии гагаузского языка, Кишинёв, 1958
* Ceachir M. Dictionar gagauzo (tiurco) – român, Chişinău, 1938
 
 
[[bg:Гагаузка азбука]]
[[en:Gagauz alphabet]]
[[hu:Gagauz ábécé]]
[[it:Alfabeto gagauzo]]
[[ru:Гагаузский алфавит]]
 
[[Category:Wp/gag]]
[[Category:Gagauzca]]
[[Category:Literatura]]
[[Category:Alfavit]]
[[Category:Sözlükler]]
[[Category:Gagauz literaturası]]
[[Category:Türk dilleri]]
 
 
[[Category:Gagauz Yeri]]