Nikolay Tanasoglu

Nikolay Tanasoglu

İlk gagauz yazıcıların arasında buluner Nikolay Tanasoglu da anılmış şairin profesorun, bilimcinin Dionis Tanasoglunun bobası. Onun duuması Kiriyet küüyündä, Çadır-Lunga dolayında. Nikolay Tanasoglu bir çiftçi ooluymuş, küçüktän bobasınnan işleer kırda güder koyun. ÜÜrener ilkin Kiriyettä, küüyün şkolasında, sora iki yıl Çadırda uçilişçedä taa sonunda da Komrat real uçilişçesindä, bitirer onu taman revoluțiyanın yılında 1917-cidä. 1918-nci yıldan 1940-ncı ya kadar bizim Basarabiya rumın krallıı altında bulunurken Nikolay Tanasoglu işleer üüredici.

Ama o basarabiyalı deyni, ona herkerä verirmişlär salt yarım ödekli üüredici işini çok kerä da işsiz brakarmışlar hep candarların gözü altında tutarmışlar. 1944-nci yılda sovetlär vakıdında Nikolay Tanasoglu koyuldu direktor şkolaya, ayırıldı küüdä deputat, o topladı hepsini uşakları şkolaya da üüretti onnarı. Cenk vakıdında N.Tanasoglunun almışlar dooruluklarını, ki onu bir da işä kabuletmesinnär. Açan 1944-ncü yılda Moldova kurtarıldı faşistlerdän, Nikolay Tanasoglu genä şkolaya direktor koyuldu, deputat ayırıldı hem da respublikanın üüredicilerin birinci kongresinä rayondan delegat yollandı bu zamanda çoyunu küülü büük insannarı da yazmaa-okuma üüretti.

Ellinci yıllarda o da pay aldı gagauzlara yazı hem orfografiya düzmektä. İgnat Babogluylan barabar hazırladılar hem tiparladılar ilk gagauz dilindä gazetayı (buydu bir küçük eklenti Moldova soçialista gazetasına. Literatura yaratmalarını o başladı 1940-ncı yılda. Ellinci-etmişinci yıllarda çıker onun stihleri, baladaları Hayduk İvan poeması Anılmış Çadır legendası Andrey stihli masalı Kuşlar bey seçerlär hem başka. Bizim ilk folklor hem literatura kiyadında Bucaktan seslär gazeta yapraklarında, üürenmäk kıyatlarında tiparlandı N. Tanasoglunun çevirmeleri rus dilindän - A.Puşkindän, M. Lermontovdan. Nikolay Tanasoglunun stihleri duygulu originallı, süretli.

Açan 1970-nci yılda çıktı Nikolay Tanasoglunun proza kiyadı Bucak-Bucak (yazıcı şansora geçindiydi) biz taa bir kerä gördük, ani bu adam haliz bir büük yazıcı. Bu kiyatta annatmaların arasında var bir käämil öykü SOFİ adında. Teması küüdä kolektivizațiyası için, insanın ozamanki kaynaşması, zorları için. Oyuncu, şen Sofi ilk gagauz kızı kolhoza girän, genç kadın traktoru kullanmaa üürenän sora zvenocu başı, kiyatçılaa pek çekän... Ama hepsinä bunnara karşı gider Sofinin kendi bobası, komuşuları hem kimi komuşu kıskanç çocuklar.

Buna bakmadaan, Sofi götürer kendini çetin inanıklı. Bu kızın harakteri bütünnü, parlak o girgin, çalışkan, cana yakın hem doorulukçu. Taa aşaada üüreneceniz bu annatmadan parçaları. Esap alın, nasıl gözäl kullaner gagauz dilini annatmasında bizim paalı ilercimiz Nikolay Tanasoglu.

Kullanılmış kiyatlar

• İ.İ.Baboglu, N.İ.Baboglu, K.K.Vasilioglu. Gagauz dili hem literatura. 8 klas. Stiința, 2003, Ministerul Educatiel Al Republıcıı. Moldova, s.160.