Osman Çeviksoy

Osman Çeviksoy duudu 1951-ci yılda Türkiyenin Çorum kasabasına baalı Feruz küüyündä. Proza, roman hem peet yazêr. İki roman, onüç proza kiyadı hem üüredicilik kiyatların avtoru.

1. Bir minut yalnızça kaldıynan başım auçlarım arasına girer, gözlerim da herbir işä, bir çiçek, bir aaç ya da boşlukta annamsız bir nokta… gibi her bir işä takılıp kalêr. Dalêrım. Brakêrım kendimi içimin korkunç hem karannık derinniklerinä. Düşerim. Düştükçä derinniklär büver, karannıklar yıvılêr, küçülerim. Bir toz trofacaa kadar, “hiç”lii bulunca kadar küçülüncä. Nedän hiçlik? Boşluk, karannık, annamsızlık nedän?.. Bunalêrım. Sora savaşêrım kendimdän kaçmaa. Kaçış kurtuluş mu? İnsanın kendisindän, içindä taşıdıklarından var nicä mi kaçsın? Düşünmedään kaçmaa savaşêrım. Kurtulamêêrım. İçimdä taşıdıym ikiliklär, kayılsızlıklar, “Bän”lär, “bana”lar açmêêrlar yakamı. Ölä nicä içimin karannıklarına, güçsüz, sebepsiz, umutsuz brakêrım kendimi, ölä da güçsüz, sebepsiz, umutsuz verilerim. Bilerim, çözüm diil. Bilerim, bu da kurtaramaz beni. Derinniklerdän, karannıklardan, uçurumnardan düzä çıkışın yolunu bulamêêrım…

2. Sabah… Taa döşektän kalkmadaan kendimi inandırêrım, ani büünkü günü bunalımsız geçirecäm. İki filcan haşlak çaylan birkaç parçacık peynir ekmek iyerim. İnandırêrım kendimi, ani sabaa ekmeeni havezlän idim. Dişleri yıkamak, sıklık çalark giinmäk, ayna karşısında galstuu baalamak, saç taramak, en eni ayakkablarını giyip çıkarmak… Hep havezlän…

Kasaba avtobusunda hiç birisinin üreeni kırmêêrım. Yaşlılara gülär üzlän er vererim. Boşalan erleri kollayıp, karılara buyur ederim. En yımışak, en incä kımıldamaklan, sesimin en tatlı tonunnan, önümdekilerdän izin isteyip, iniş kapusuna yaklaşêrım. Kimseyi tepelämedään, kimseyi sakatlamadaan, herkezä saygılı bir yolcu yaptıımı inanarak hem bu durumu ilerledeciimä söz vereräk, inerim avtobustan.

Kapucunun hatırını sorarak iş erinä girerim. Merdivendä, koridorlarda karşladıım odacılara seläm vereräk, gülücüklär daatarak, dönär kreslolu masamı bulêrım. Masam ter-temiz. Üstündä ne varsa – erli-erindä. Odam tertipli. Arkama dönüp, odacıyı çaarmak zilin knopkasına basêrım. İçeri girän, dönär kresloma saygılı odacıya, ilktän komplementlar yaadırêrım, metetmeklär daadêrım. Sora bir çay sölemesini “buyur” ederim. Havezlän içerim. Ilık çayı hazezlän içtiimi kendimi inandırêrım. Dokumentlerä dalêrım. Kimisi iisiksiz, imzalêêrım. Kimisinin iisiklerini bulup, bir tarafa ayırêrım. Kimseye tutuşmêêrım. “İnsandırlar, yannışlık yapabilirlär.”- aklımca deerim. Zilä basêrım. İmzaladıım iisiksiz dokumentleri yukarı, iisikli olannarı, enidän hazırlanması için, aşaa yollêêrım…

3. Boşluk… Dirseklerim masaya dayanêr, başım auçlarım arasına girer. Gözlerim, başçadakı orta yaşlı üç salkım aacına kayêr. Kıpmadaan, boş bakışlarlan aralıksız bakêrım. İlktän hiç bişeycik düşünämeerim. Sora fikirim işlemää başlêêr. İçimdä bunalım yaratan karannık, derin kuytuları işlemää başlêêr. Döşektän kalktıımdan beeri, şindiyä kadar kendimi aldattıımı, yalnızça oyun oynadıımı annêêrım. Üç çinardan birisi meşa, birisi gürgen, birisi da fındık aacı. Meşa çoklaşêr. Gürgen, fındık çoklaşêr. Daa kavaa, yaban süütü gibi da başka aaçlar başlêêr görünmää aralarda. Aaçlar büük bir hızlılıklan çoklaşêrlar. Gideräk önümdä bir daa oluşêr. Tilki, kuniţa, canavar, tavşan, yılan, böcek hem kuş sesleri geler kulaama. Eşilin çeşitli tonnarında taazä daa kokuları burnuma dolêr. Uzaklarda çoban köpekleri havlêêr. Yanık bir kaval sesi, yaralı üreemdän teklifsiz dalêr içeri. Ayaanda rezina ayak kaplarınnan bir çoban çocuk, türkülär mırıldanarak, punar başına iner. Öncä, güneştä yanmış üzünä avuç-avuç sular çarpêr. Bu ona etmeer, eski şapkasını çıkarıp, kısa saçlı başını holluun altında tutup, ürektän serinneer. Sora kapanêr hollaa, kanıncaya kadar su içer. Eni Türkülär mırıldana-mırıldana hayvannarın başına döner. Bir taşın üstünä oturup, belindän kavalı çıkarıp, kavalına üflemää başlêêr. Hep o çocuk, avşam sofrasında, çifttän dönmüş yorgun bobasının yorgun gözlerinä bakarak “Üürenmää gidecäm, boba!” deer. “Üürenip büük adam olacam. Bu bayırlardan bıktım…” Bobası ensesini büker. “Üüren, oolum” deer. “Üüren…”

4. Bunalêrım… İçimdän geler boynumdakı galstuu çıkarıp fırlatmaa, sora tepedän tırnaa kadar soyunmaa, çoban çocuun yamalı rubalarınnan enidän donanmaa, ayaama bir çift rezina ayak kabı geçirmää, kreslomun altına, içindä iki yufka yavan pita bulunan çantayı, sumkayı takmaa, kayışımın arasına bir kaval sıkıştırmaa, sora, çıkarıp fırlattıım rubaları rezina ayak kaplarımnan çiinemää, sora bürodan çıkmaa, uşaklıımın küüyünä, çobannık yaptıym bayırlara gitmää. Enidän dönmää uşaklaa, enidän dönmää çobannaa, enidän dönmää bayırlara, daalara, suuk sulu punarlara, enidän dönmää tabiata… Akıntılarda islanmak, kaya taşlarında ateş yakmak, yısınmak, mantara pişirmäk, sürüdän ayırılan hayvannarı aaramak, bulamayıp aalamak, bulup sevinmäk, bekçidän azar işitmäk, kimär kerä şamar imäk, gölgelerdä yatıp uyumak, derelerä tıynak yapıp üzmäk.. Hem taası…

Olur mu? Dönäbilirim mi? Bunu yapabilirim mi? Poetın dedii gibi, insan halizdän istärsa bayırları yıkabilir mi? Kasabadakı baalılıklarımdan sıyırabilirim mi?..

Odacı, kapuyu tıkladıp, saygıylan içeri girer. Taazä çay isteyip istämediimi sorêr. Getirmesini emir edeerim. Birlerinä emir etmäk için, üürenip, büük adam olmadık mı?

5. Telefon zırlêêr. Elvide… “İslää” deerim buluşma teklifinä. Dışarı çıkmak için hazırlanarkan, içeri girän odacıya, benim erimä, çayı kendisi içsin söleerim. Kim biler nekadar seviner. Benim hakkımda birdän-birä kim biler nekadar gözäl düşüncelär düşüner. Ansızdan bir işim çıktıını, baş administraţiyaya kadar gideceemi, söleyip, aarayan-soran olursa bölä sölemesi için instruktaj vererim. Ne da olsa, bu takım yınandırıcı yalannar uydurmak için, okuyup, adam olduk. Ne ki, epohanın aslısı bu. Lääzım buna uyalım. Yaşadıın toplumda herkezi gözünü kıparsa, sän da gözünü kıpacan. Ne buyurulur?

6. Elvide, halizdän dooru, temiz, islää, üreenin bütün kuvedinnän beni sevän bir kız. Bu epohada bölä bir kızın varlıı da ayırı bir kontrast. Her zamankı pak duygularlan, tatlı, mutlu bir gülümsemäylän karşlêêr beni. Halımı, hatırımı sorêr. Eni işimin yoruldan olduunu olmadıını sorêr. Sesi ölä tatlı, ölä gözäl ki, seslemää doyamêêrım. Gözleri bir sekunda da ayırılmêêr üzerimdän. Elvedenin sevmesi, sevmektän ötää da bişey. Çok geçmedään annêêr bendeki diişiklii. Sormadaan edämeer: - Ne var? - Hiç bişey.- deerim.

Bir vakıt susêr. Benizi uçêr. Bakışlarını korku gölgeleer. Raatsızlık duumaa başlêêr. Hep o soruşu enidän sorêr. - Gidecäm. – deerim.

Benizin rengi büs-bütün uçêr. Üresinin düülmesi hızlanêr. İçinin birdän-birä dayanılmaz bir korkuylan dolduunu duyêrım. Titirer. Bu kerä titirek bir seslän sorêr: - Nereyi? - Duuduum küüyä,- deerim.- Daalara… Bayırlara… - Dönmeyecän mi?- deer. - Bilmeerim.- deerim.

Aalamaa başlêêr. Uçuk renkli yanakları islanêr. Sumkacıından mendilini çıkartarkan, kalkêrım. - Kal saalıcaklan.- deerim.

Hınçkırıklarını tutup “var saalıcaklan” deyämeer. Titirär hınçkırklı, buuluk seslän “bekleyecäm” gibi bir laf söleer, ama annayamêêrım. İçimin burukluunu, güüsümdä bişeylerin kopuk-kopuk olduunu, üreemin sızladıını kuvetlän duyêrım.

Büroya vardıımda odacı söleer, ani baş direktor iki kerä telefonda aaramış. “Boş ver.”- deerim içimdän. “Bütün baalantılarımı koparmalıyım, küüyümä, tabiata dönmeliyim, gündän-günä kirlenän, çürüyän, kokan kasabalarda kaldıım eter…”

7. Baş direktoru aarêêrım. İştän çıkmamı, yaarından beeri işä gelmeceemi sölerim. İlk kerä bana bir paa koyêr baş direktor. “İştän çıkmaydın, bän seni uuradaceydım, akıllılık ettin.”- deer. Şükür edip, telefonu saygılı kapatêrım.

8. İştän çıkmak için zayavleniyayı yazdırmaa deyni işçiyi çaarêrım. “Yaz, kardaş!”- deerim. Daktilo maşinkasının sesi iş odamı doldurêr.

“…insanın insana, insannın insannık dışı işlerä kul olduunu hem bu kulluun ţivilizaţiya sayıldıı epohamızda…”

Taa aazıma ne gelirsa söleerim. Hepsini yazêr işçi. Altını imzaladıktan sora, baalılıklardan kurtuluşumun uuruna çay söleerim…

Osman ÇEVİKSOY