Ozaman bizi dizçä koyamadılar
Ozaman bizi dizçä koyamadılar
Onbeş yıl geeri, 1990-cı yılın Canavar ayın (oktäbri) 25-29 günneri arası bizi, gagauzları, savaştılar, dizçä koyup, yok etmää bu er üzündän.
Ozaman, Kişinövda kuvettä bulunan naţionalistlär gagauz halkının üstünä volontörları yolladılar.
Ofiţial neet birdi: Gagauz halkının kurduu Gagauz Respublikasını yok etmää. Ama aslı neet başkaydı: gagauz küülerini yıkıp yakmaa, gagauz halkını da yok etmää bu dünnedän. Herliim ozaman Gagauz Republikasında yaşayan insannar (gagauzlar, bulgarlar, moldovannar, ruslar, ukrayinnär, çingenelär h.b.) birleşmäydilär, kendi vatanını korumaa deyni bire-bir kalkmaydılar, bu iş aslıya çıkaceydı.
Moldova Pravitelstvosu 1990-cu yılın Canavar ayın (oktäbri) 23-dä kabletti bir Karar, angısına görä iki gündän sora gagauzların üstünä 30 bindän zeedä volontör askeri yollandı. Durum keskin bir kertä geldi.
O volontörların önündä, yol açıp, miliţiya maşinaları gidärdilär. Volontörların yanında bizim evlerimizi yıkmaa deyni buldozerlar da vardı.
Gagauzlar bire-bir kalktılar bu kara kuvetä karşı. Ozaman, Gagauziya dışında üürenän hem yaşayan gagauzlar, gagauz gençleri hem studentleri (kimileri trendä, kimileri maşinalarda, kimileri yayan, kimär kerä avtomatların ateşi altında) döndülär kendi küülerinä hem kasabalarına evleri, ana topraa, dedelerin mezarlarını korumaa deyni. Dört gün hem gecä, omuz-omuza durup, küülülär hem kasabalılar durguttular üstlerimizä gelän bu çirkin belayı. Durgudup ta genä kendi hergünkü işlerinä bakmaa başladılar: uşak büütmää, tarla sürmää, üürenmää. Kendi geroyluuu için bişey istämeyip.
E halkımızın inteligenşiyası (ani deeriz aydın adamnarı) ozamannar neredäydi bilersiniz mi? Gagauziyanın büünkü “şannı vatandaşları”, Gagauziya için büün deferamba çalannarın taa çoyu ozamannar kendi deliklerindä saklanmıştılar. Taa kötüleleri da vardı.
Kimileri, nicä Nikolay BABOGLU, Kirtiyet hem Avdarma küülülerinä ateş atan moldovan OMONcuların başındaydılar. Kimileri, nicä Stepan BULGAR, uzlerini diiştirip, onnarı tanımasınnar deyni, Kişinövda saklandılar. Sora da, açan ortalık uslandı, Komrata gelip, “insannarı genä dooru yola koymaa başladılar”.
Kimileri da, açan milletimizin Kongresindä Gagauz Rspublikası kuruldu, onun simvolları - Bayrak hem Gimn kabledildi, Moldova Yazarlar Birliin binasında, kudurmuş gibi baarardılar: “A-a-a, Avtonomiya kurêrsınız! A-a-a, Gimna yazêrsınız! Bunun esabını vereceyniz!”
Sanêrım, ani sıra gelecek da satkınnık için milletimiz onnardan esabı soracek.
Ama şindi onnar, gagauz okulları için üürenmäk hem “istoriya” kiyatları hazırlarkana, o vakıtlar için yazmaa hem sölemää istämeerlär. Bezbelli yok ne yazsınnar hem sölesinnär.
Olan işlär için yazmêêrlar, zerä korkêrlar, ani onnar için aslılar üzä çıkacek. Hem bilerlär, ani aslılar gömülü olduynan yalannar üst olêr.
Yalannar üst olduynan, dünnä tersinä döner: satkınnar geroy olêr, yalancılar prorok olêr, sündüklär saabi olêr, istoriya diişer.
Da ozaman istoriya sayfalarından çok işlär siliner. Orada bulamêêrsınız artık romın hem rus vakıdında gagauzlara karşı olan baskılar hem soy kırımı (genoţid) için yazıları, gagauzlara karşı yapılan aaçlıı hem onnarın Sibirä kaldırılmasını, Romıniyada yaşayan gagauzların 100% asimiläţiya yapılmasını, gagauzların üstünä sarfoş volontörların örümesini...
Bilerim çoyu deyecek: Nesoy soy kırımı? Nesoy aaçlık? Nesoy Sibirä sürümäk? Nesoy asimiläţiya?
Onarra geeri sorêrım:
Kim dirildecek o gagauzları, ani 1946-1947 yılların kışında, zorlan yapılan aaçlıktan, öldülär?
Kim dirildecek o gagauzları, ani 1949-da Sibiriya kaldırıldılar da orada kurban oldular?
Romıniyeda “kuzistlerin” tarafından zorlan asimiläţiya olan gagauzları kim enidän gagauzlaa çevirecek?
Volontörların tarafından, salt gagauz olduu için, bir kabaatsız öldürülän SKEMBECİyi kim dirildecek?..
Bu hem taa çok başka soruşlar kendi cuvaplarını bekleer.
Bu soruşları unudursak, onnara cuvap bulmarsak, te ozaman bizi halizdän dizçä koyaceklar.
Da kalmayacek NE KÖKÜMÜZ, NE DİLİMİZ, NE MİLLETİMİZ, NE DEVLETİMİZ. BİZ DA KALMAYACEZ.
Yalvarêrım, çorlan gibi olmayalım!!!
“Çorlan - o bir ot, ani kökündä hem topraa baalı dururkana, üstünä gelän herbir lüzgerä hem boraya dayanêr. Ama kökündän, topraaktan koptuynan, yufka lüzgärdän bilä, bir top gibi, er üzündä yuvarlanêr”.