Tepägöz

Tepägöz

Bir vakıtta varmış, bir vakıtta yokmuş, varmış bir adamın üç oolu. Bubası büük adam. Nekadar yaşamış hep çobanmış. Diy çocuklarına :

• Çocuum bän tez ölecem bu koyunnar kalacak size. Var burda bir filän ulu daa, onun boyunda var bir çizi, çizinin öteennä kolvermeyin koyunnarı. Bän nekadar güttüm koyunnarı kolvermedim.

Bubası öliy kalıy çocuklar. Yapıylar bubasını kırkını yılını. Aldılar koyunnarı da çıktılar kıra. Geldilär o daanın boyuna çiziyä. Koyunnar geçiy ötäänna. Büük agası diy :

• Kardaşlar, bize buba verdi nasaat, ani biz kolvermeylim koyunnarı daa içinä.

Küçük kardaşları diy :

• Ey açan adam olmuş altmış yaşına, o küçük uşak gibi.

Da koyunnar otlıylar. Vakıt çok oldu, koyunnarı toplıylar, yatacaklar bu daa içindä. Agası diy :

• Adi keselim bir koyun pişirelim, bir kavurma

Kesiylär bir koyun, yapıylar bir kavurma. Karannık oldu. Geliy daadan bir ses baarıy :

• Nerdeysiniz?

Agası diy :

• Ey nası ses bu barıy?

Bunnar biraz korkıy, ama baarıylar :

• Burdayız!

Gele-gele geliy büük balaban bir adam, Tepägöz

• Drastiyin çocuklar!

• Hoş geldin!

Bu yatıy uyumaa, sarıy koyunnarı, yatıy uyumaa. Kalıy koyunnar orta yerinde Diy :

• Açan pişecek kavurma, uyandırın beni, bän de acıktım iyicem sizinnen. Çocuklar braadılar yimee, balaban uyarken, kaldırıylar onun ayaanın birini da çıkarıylar koyunnarı. Çıkarıylar daadan.

Tepägöz etişiy onnarı gene da çeviriy geri daa içinä. Diy ozaman :

• Ne korkıysınız benden, bende de okadar koyun var, da ben de öyle adam.

Sabaa olıy. Diy :

• Adi gideciiz benimnen biriniz, vereyim size ekmek!

Büük agaları gidiy onnan ekmek için. Geliylar açan orayı, büük bir dolayında koyunnar otlıy, ama çoban görünmiy. Açıy kapuyu, giriylär içeri. Çocaa diy :

• Burda bir çoban yidim burda, burda da bir çoban, a burda seni iyicem. Kaynat te bu çüvende suyu, yalını tavana uruncak. Da kaldır beni, sora seni iyicem.

• Çocuk em aalıy, em kaynadıy, da kaldırıy Tepägözü. Tepägöz soyundurıy onu, tutıy saçlarından, sokıy çüven içinä. Çocuu iyi. Geliy ikinci kardaşı. Sorıy :

• Nerede bizim aga?

Tepegöz diy:

• E e onnar toplandı bir bölük çoban konuşıylar. Adi gel benimnen içeri, götüreyim seni orayı!

Götüriy...

• İdim diy, burda bir çoban, burda ikincisi. Burda aganı idim, burda seni iyicem. Kaynat bu çüveni, yalını tavana uruncak...

Çocuu soyundurıy da yiy.

En küçük kardaşları aydıy koyunnarı orayı, nereyi onnar gittiler. Aydıy em aalıy. Kara topal koyun kalıy koyunnarın em aardına.

• Çocuk diy aalama! Sesle şindi, ne ben söleycem. Agalarını yidi Tepägöz, seni de yiycek, seslemersen beni. Bän söyleycem te böyle. Onun evinde var dokuz oda, dokuz odanın dokuz kapusu, dokuz kilidi var, dokuz anatarı. Açan seni çaaracak içeri, uracak kilide anatarlan, sıbıdacak yere anatarı, al cebine koy.Dokuz anatar, dokuzunu da cebine koy.

Gircen açan içeri, diycek : Kaynat te bu çüvende suyu yalını tavana urıncak.Ama sen kaynat bir çölmek kalıncak. Açan Tepägöz yatacak uyumaa, uyurkana dök bu çölmek suyu Tepägözün gözüne. Ozaman o görmiycek.

Çıkacan ordan, te bu anatarlan kapuyu aç da sıbıt yere. Gir koyunnar içine kes bir koyun da çullan o deriylen. Tepägöz kapuda duracak da ayaklarının arasından çıkacak birer-birer koyunnarı da yoklacak yapaaları.

• Diycek sana : Çocuk bän şiretim, sän benden da şiret. Diycek : Na te bu kırligayı! Ama o kırligayı kırligaylan öldürecek seni. Sora diycek : Na te bu bıçaa! Alma o bıçaa kesecek seni. Ama üzüü unuttu koyun söleme.

Geldi çocuk diy :

• Benim agalarım nerde kaldılar?

• Tepegöz diy .

• Agaların burda, konuşıylar. Gir içeri, götüreyim seni agalarına. Giriylär içeri.

• Te çocuk diy Tepägöz Burda yidim bir çoban burda da bir. Burda en büük aganı yidim, burda ikinci aganı yedim, o burda seni yiycem.

Çocuk anatarları toplıy ep. Gidiylär odanın içine.

• Kaynat te bu çüvende suyu, yalını tavana urıncak, yiycem burda deni diy.

Kaynadıy bu suyu bir çölmek kalıncak, dökiy Tepägözün gözüne. Çocuk çıkıy koyunnar içinä kesiy bir koyunda çullanıy deriylen. Koyunnar içine çıkıy Tepegöz diy :

• Ben seni ep okadar tutacam.

Başlıy ayaklarının arasından kolvermää koyunnarı kapudan. İki koyun çıkıy üçüncü çocuk çıkıy. Açan bitiriy koyunnarı ayaklarının arasından çıkarmaa diy çocaa :

• Şindi sän çık!

A çocuk diy ona şindi:

• Bän üçüncü çıktım.!

Tepegöz diy çocaa :

• Ben şiretim ama sen bendän da şiretsin.Ne sana te bu kırligayı, anarsın beni.

Çocuk diy :

• Diil lääzım senin kırligan, bende var bubamın kırligası

• Na diy te bu bıçaa anarsın beni!

• Diil lääzım diy var benim bıçaam.

• Na te bu üzüü anarsın beni.

• Çocuk alıy üzüü koyıy parmaana. Üzük barıy :

• Burdayım çorbacı!

Çocuk başlıy kaçmaa. Kaça-kaça geliy bir pınara. Tepägöz ep kuvalıy tutmaa. Çocuk kesiy üzünnen parmaanı sıbıdıy pınara. Çocuk çekıliy pınardan bir tarafa. Üzük pınar içindä baarıy :

• Burdayım!

Tepägöz düşiy pınar içinä. Çocuk ozaman öldüriy onu taşlan pınar içindä. Çocuk toplıy kendi koyunnarını nekadar Tepägözün koyunnarı, onnarı da alıy, çıkıy daadan. Geliy eve çocuk koyunnarınnan, evleniy yapıy bi düün da büün de yaşıy.

Kullanılmış Kiyatlar

• Derleyen : S.A. Amancolov

• Derleme yeri ve yılı : Kazakistan Kolpektinskiy rayonu 1959

• Anlatan : S.G.Petkov 1908 Vulkaneş doğumlu

• Yayımlayan : L.S.Çimpoeş

• age. s.121-123

• Türk Dil Kurumu

• Gagavuz Destanları

• Prof. Dr. Nevzat Özkan

• Ankara

• 2007

• s.131-134

• Türk Dil Kurumu Yayınları