Kırgız dili
| Kırgız dili Кыргыз тили Kırgız tili قىرعىز تىلى | |
|---|---|
|
| |
| Kırgız dili laf eden devletlär |  Kırgızistan.svg){kind=small} Afganistan Pakistan Tacikistan Günduusu Türkistan.svg){kind=small} Büük Britaniya Rusiya Kanada Franţiya Avstriya Germaniya Yaponiya
|
| Kişi sayısı | 4,5 milion |
| Sıra | -- |
| Dil aylesi | Altay
|
| Yazı | Kiril alfaviti |
| Ofițial dil | |
| Ofițial dil | Kırgızistan
|
| Akademiya | --- |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | ky |
| ISO 639-2 | kir |
| ISO 639-3 | kir |
| SİL | KY |
Kırgız dili Кыргыз тили, Kırgız tili, قىرعىز تىلى Türk dilleri grupasına giren dil, angisindä laf eder kırgız halkı. Kırgızistan, Afganistan, Pakistan, Tacikistan, Günduusu Türkistan, Büük Britaniya, Rusiya, Kanada, Franțiya, Avstriya, Germaniya hem Yaponiya, laf eder bu dilde. Bu dilde laf eder 4.5 miliona yakın insan. Kırgızistanın ofițial dili.
Kırgız alfavitleriDeğiştir
- Kiril alfaviti: Kırgızistan'da,
- Arap alfaviti: Kitay Halk Respublikası'nda yaşamaa Kırgızlar tarafından kullanmaa.
| Kiril alfaviti | Kırgız ad | Arab alfaviti | Başka alfavitle yazmaa | Latin alfaviti (1928—1940) |
IPA |
| А а | а | ا | A a | A a | /ɑ/ |
| Б б | бе | ب | B b | B в | /b/, [w], [v] |
| В в | ве | ۋ | V v | V v | /v/ |
| Г г | ге | گ ع* |
G g | G g, Ƣ ƣ | /ɡ/ [ʁ] |
| Д д | де | د | D d | D d | /d/ |
| Е е | e | ه | E e | E e | /je/, /e/ |
| Ё ё | ё | يو | Yo yo | Yo yo | /jo/ |
| Ж ж | же | ج | J j | Ç ç (Ƶ ƶ 1938-1940) | /dʒ/ |
| З з | зе | ز | Z z | Z z | /z/ |
| И и | и | ى | İ i | I i | /i/ |
| Й й | ий | ي | Y y | J j | /j/ |
| К к | кa | ك ق* |
K k | K k, Q q | /k/, [q], [χ] |
| Л л | эл | ل | L l | L l | /l/ |
| М м | эм | م | M m | M m | /m/ |
| Н н | эн | ن | N n | N n | /n/ |
| Ң ң | ың | ڭ | Ñ ñ | Ŋ ŋ | /ŋ/ |
| О о | о | و | O o | O o | /o/ |
| Ө ө | ө | ۅ | Ö ö | Ɵ ɵ | /ø/ |
| П п | пe | پ | P p | P p | /p/ |
| Р р | эр | ر | R r | R r | /r/ |
| С с | эс | س | S s | S s | /s/ |
| Т т | те | ت | T t | T t | /t/ |
| У у | у | ۇ | U u | U u | /u/ |
| Ү ү | ү | ۉ | Ü ü | Y y | /y/ |
| Ф ф | эф | ف | F f | F f | /f/ |
| Х х | ха | ح | H h | X x (H h 1928-1938) | /χ/ (=/k/) |
| Ц ц | це | تس | C c | Ts ts | /ʦ/ |
| Ч ч | че | چ | Ç ç | C c | /tʃ/ |
| Ш ш | ша | ش | Ş ş | Ş ş | /ʃ/ |
| Щ щ | ща | - | Şç şç | Şc şc | /ʃtʃ/, /ʃː/ |
| Ъ ъ | ажыратуу белгиси | - | - | - | - |
| Ы ы | ы | ى | İ i | Ь ь | /ɯ/ |
| Ь ь | ичкертүү белгиси | - | - | - | - |
| Э э | э | ه | É é | E e | /e/ |
| Ю ю | ю | يۋ | Yu yu | Yu yu | /ju/, /jy/ |
| Я я | я | يا | Ya ya | Ya ya | /ja/, /jɑ/ |
- К + а, о, у, ы ك => ق
- Г + а, о, у, ы گ => ع
SayılarDeğiştir
1 бир (bir)
2 эки (eki)
3 үч (üç)
4 тѳрт (tört)
5 бэш (beş)
6 алты (altı)
7 жэти (ceti)
8 сэгиз (segiz)
9 тогуз (toguz)
10 он (on)
Türk dili, Kırgız dili, Saha dili karşılaştırmaaDeğiştir
| Gagauz dili (E) | Türk dili (Y) | Kırgız dili (C) | Saha dili (S) |
| yıl | yıl | cıl (жыл) | sıl (сыл) |
| yaamur | yağmur | camgır (жамгыр) | samıır (самыыр) |
| yaka | yaka | caka (жака) | sağa (саҕа) |
| yalamaa | yalamak | caloo (жалоо) | salaa (салаа) |
| yaş | yaş | caş (жаш) | saas (саас) |
| yaştaş | yaşdaş | caştaş (жашташ) | saastıı kihi (саастыы киһи) |
| yatmaa | yat | cat (жат) | sıt- (сыт-) |
| edi | yedi | ceti (жети) | sette (сэттэ) |
| el | yel | cel (жел) | sel (сэл) |
| eni | yeni | cañı (жаңы) | saña (саҥа) |
| eniden | yeniden | cañıdan (жаңыдан) | sañattan (саҥаттан) |
| er | yer | cer (жер) | sir (сир) |
| yıkamaa | yumak (yıkamak) | cuu- (жуу-) | suuy- (сууй-) |
| yıldız | yıldız | cıldız (жылдыз) | sulus (сулус) |
| irmi | yirmi | cıyırma (жыйырма) | süürbe (сүүрбэ) |
| yok | yok (hayır) | cok (жок) | suoh (суоһ) |
| yol | yol | col (жол) | suol (суол) |
| yımırta | yumurta | cumurtka (жумуртка) | sımmııt (сыммыыт) |
| yumuşak | cumşak (жумшак) | sımnağas (сымнаҕас) | |
| üz | yüz | cüz (жүз) | süüs (сүүс) |
Hem bakDeğiştir
Dış BaalantılarDeğiştir
- http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=kir Kırgız dil kodu
Türk dilleri
| |||
| Ogur | Bulgarca† | Çuvaşça | Hunca† | Hazarca† | Türk Avarca† | ||
| Uygur | Eski türkçä† | Ayniçä²| Çagatayca† | İli türkçäsi | Lopça | Uygurca | Özbekçä | ||
| Kıpçak | Altayca | Barabaca | Başkurtça | Krım tatarca¹ | Kumanca† | Karaçay-Balkarca | Karaimcä | Karakalpakça | Kazakça | Kıpçakça† | Kırgızca | Krımçakça | Kumukça | Nogayca | Eski tatarca† | Tatar | Urum¹ | ||
| Oguz | Afşarca | Azerbaycanca | Krım tatarca¹ | Gagauzca | Horasan türkçäsi | Osmannı türkçäsi† | Peçenegca† | Kaşkayca | Salarca | Türkçe | Türkmence | Balkan Gagauzcası | Urumca¹ | ||
| Argu | Halacca | ||
| Sibir | Çulımca | Dolganca | Fuy girgis | Hakasça | Şorca | Tofaca | Tuvaca | Günbatısı Yugurca | Sahaca/Yakutça | ||
| Nışannar: ¹Birden taa çok grupaya girer, ²Karışmak diller, ³Diil belli, †Ölü dil | |||